Belang en mogelijkheden van keto voeding

Wat is ketogene voeding

In dit artikel over keto voeding geven we achtergrond informatie over wat er in het lichaam gebeurt als er overgestapt wordt op ketogene voeding. En waarom het zo heilzaam is voor het lichaam.

Wat is keto, wat zijn ketonen

Het woord keto is een vereenvoudiging van het woord ketonen. Ketonen zijn zuren die, als natuurlijk onderdeel van de stofwisseling in ons lichaam, bij de verbranding van vetten vrijkomen. Ze worden gevormd uit zowel de verbranding van lichaamsvetten als van voedingsvetten.

Ketonen zijn een van de brandstoffen voor de energiecentrales in de cellen (mitochondriën). Vooral van de cellen in de hersenen en het zenuwstelsel. De ketonen worden aangemaakt in de lever. De vorming van ketonen zijn van meerdere processen afhankelijk. De aanwezigheid van onder andere insuline in het lichaam, speelt hier een belangrijke rol.

Glucose en ketonen

Alle cellen in het lichaam hebben voeding nodig om hun werk te kunnen doen en te kunnen overleven. De belangrijkste voedingsmiddelen zijn glucose en ketonen.
In onze maatschappij, met onze standaard levensstijl, is de koolhydraten consumptie heel hoog. Hieruit volgt dat onze cellen in overgrote mate gevoed zijn met glucose. En brandstof die vooral is gevormd uit koolhydraten.

Glucose

Glucose is een brandstof met een lage verbrandingswaarde, die snel verbruikt is en waarvan dus relatief veel nodig is. Onze cellen kunnen maar kleine hoeveelheden brandstof tegelijk verwerken. De cellen hebben, om glucose te kunnen opnemen, een ‘sleutelbewaarder’ nodig, insuline.
Insuline geeft de glucose toegang tot de cel en zet tevens de overige niet gebruikte glucose om in vet. Dit vet wordt op meerdere plaatsen in het lichaam in vetcellen opgeslagen.

Bij weinig of geen inname van stoffen die worden omgezet in glucose, zoals koolhydraten en in mindere mate eiwitten, gaat het lichaam eerst de kleine voorraad glucose gebruiken. Deze liggen opgeslagen in de lever en de spieren. Het gaat hierna de vetreserve en de met de voeding ingenomen vetten aanspreken, om in brandstof om te zetten. Dit zijn de ketonen.

Ketonen

Ketonen hebben, om de cel te voeden, geen insuline nodig. De ketonen zijn een van de zeer weinige stoffen die, door de hersen-bloed barrière kunnen komen, om zo de hersencellen te kunnen voeden. De hersen-bloed barrière is een verdedigings mechanisme van de hersenen tegen gifstoffen die daardoor de hersenen niet, of heel moeilijk, kunnen binnendringen.

Hongergevoel en verzadiging

Het lichaam geeft seintjes als het te weinig voedingsmiddelen heeft om goed te functioneren. Een daarvan is het hongergevoel.
Door koolhydraten en suikers te eten gaat het lichaam in snel tempo glucose aangemaakt en gaan de cellen dit opnemen. Er is nu veel glucose in het bloed en dat geeft een hoge bloedsuikerspiegel. Doordat er veel glucose in het bloed is, is de aanmaak van insuline ook groter. Insuline zorgt ervoor dat het lichaam de glucose kan verwerken.

Zoals hiervoor is uitgelegd, kunnen de cellen weinig glucose tegelijk verwerken en wordt de overtollige glucose door de insuline in vet omgezet. Hieruit volgt dat er snel weer weinig glucose in het bloed is. Het lichaam krijgt weer een seintje dat het voedsel nodig heeft. Het cirkeltje is weer rond.
Insuline heeft mede de eigenschap dat het er voor zorgt dat het belangrijkste verzadigingshormoon (leptine) wordt uitgeschakeld. Het lichaam krijgt geen seintje meer dat er genoeg voeding is gekregen en gaat dus door met naar voeding vragen.

Als de cellen, in plaats van glucose, ketonen als brandstof krijgen, hoeft de insuline niet in actie te komen en beïnvloed dit hormoon ook het verzadigingshormoon niet. Als het lichaam voldoende voeding heeft gehad geeft het verzadigingshormoon dit nu wel aan.

Koolhydraten, eiwitten en vetten

Onze voeding bestaat voor het grootste deel uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Gezamenlijk ook wel macro-nutriënten genoemd. De verbrandingswaarde van deze voedingsstoffen zijn verschillend.

Koolhydraten en eiwitten hebben een verbrandingswaarde van 17 KJ (4 Cal). Bij vet is deze waarde 37KJ (9 Cal). Hieruit volgt dat dit gevolgen heeft voor de verhoudingen van de macro-nutriënten in onze voeding.

In de westerse voeding is de aanbevolen verhouding veelal gemiddeld 70% koolhydraten, 20% vetten en 10% eiwitten.
Op deze verhouding is ons lichaam niet goed afgestemd.
We zien overal om ons heen de gevolgen hiervan, zoals obesitas (overgewicht), cognitieve storingen (problemen met het geheugen en denkvermogen) en verslaving.

keto dieet

Het ketonendieet heeft hele andere verhoudingen, meer afgestemd op de individuele behoefte van elk mens.
Zoals bijvoorbeeld 5% koolhydraten, 65% vetten en 30% eiwitten. Ons lichaam kan hier beter mee overweg. Ieder mens is anders en heeft dus iedereen een andere verhouding van macro-nutriënten nodig. Het ketonen dieet is dus vooral afgestemd op ieder mens apart.

koolhydraatarme voeding

Het koolhydraatarme voeding is een tussenweg tussen de reguliere voeding en de keto voeding. Het is goed te gebruiken in aanloop op de ketovoeding. Ook is deze voedingswijze goed voor mensen die de grotere hoeveelheid ketonen, gevormd in de keto voeding, niet nodig hebben. Voor hen is het niveau al goed genoeg is om gezond te zijn.

Goede voeding: een probleem

Sinds de komst van de kunstmest en de industrialisatie is de kwantiteit van ons eten belangrijker geworden dan de kwaliteit. Er komen steeds grote akkers met dezelfde, steeds meer koolhydraat producerende, gewassen. Grond heeft steeds minder waardevolle mineralen en voedingsstoffen.
Hierdoor komen er minder mineralen en voedingsstoffen in de gewassen. Minder voedingsstoffen in de gewassen betekend ook minder voedingsstoffen in ons eten.

suiker

Suiker was vroeger een luxe product. Nu is het, mede door vele subsidies van de overheden, een hele goedkope grondstof geworden om voedsel te produceren. Het zit nu bijna overal in. Suiker wordt heel snel omgezet in glucose. En zoals boven beschreven heeft het lichaam snel te veel aan glucose om te kunnen gebruiken. Het teveel wordt omgezet in vet en opgeslagen.

Hulpstoffen

Bijna alle hedendaagse voedingsmiddelen zijn zodanig bewerkt waardoor het langer houdbaar is en er mooier uitziet.
Iets moois is zeker niet altijd iets goeds.
Het lichaam is niet ingesteld op conserveringsmiddelen, kleur, geur en smaakstoffen. Het kan er niet goed mee overweg.
Het lichaam slaat de stoffen op in de vetcellen. Met de keto voeding gaan we de vetcellen weer gebruiken om brandstof van te maken. Hier komen dus ook de gifstoffen weer vrij. Dit veroorzaakt o.a. keto griep (zie verderop).

ketose

Door uitgebalanceerde voeding, in de juiste verhouding van voedingsstoffen, gaat het lichaam overschakelen van vooral het gebruik van glucose naar vooral het gebruik van ketonen.
Is er meer energie gehaald uit ketonen dan uit glucose, dan is het lichaam in ketose.
In staat van ketose, zijn de cellen nu vooral gevoed met ketonen. Ook van ketonen kunnen de cellen maar een beperkte hoeveelheid verwerken. Het teveel aan ketonen wordt nu niet opgeslagen in het lichaam maar gelijk afgevoerd door alle uitscheidings organen van het lichaam.
Dit is bijvoorbeeld te ruiken aan de adem. De adem ruikt dan naar aceton.

Ons lichaam zet voeding om in energie, met een wonderbaarlijke efficiëntie. Dag in, dag uit, ons leven lang. Met ketogene voeding wordt vooral de aanmaak van ketonen gestimuleerd. Evenals het onderhouden van de productie processen die dit mogelijk maken.

keto-acidose en keto griep

Zoals bij alles geldt: teveel is niet goed. Als het lichaam teveel ketonen aanmaakt en de afvoer ervan stagneert, is er kans dat het lichaam teveel verzuurd raakt. Want ketonen zijn zuren. Deze toestand is keto-acidose (ketonen vergiftiging). Het is van belang dat de uitscheidings organen goed werken. Ook van belang is voldoende water te drinken, om de afvalstoffen goed af te voeren.

keto griep

Aan het begin , nadat begonnen is met een keto dieet, kunnen er griepachtige verschijnselen optreden. Dit omdat het lichaam overschakelt van suikerverbranding naar vetverbranding. Hierdoor komen er gifstoffen vrij uit de vetcellen. Deze gaan in het bloed circuleren, totdat ze door de lever uit het bloed verwijderd zijn. Dit is ketogriep. De duur hiervan is echter voor iedereen anders. De symptomen die kunnen voorkomen zijn o.a.:

• hoofdpijn
• misselijkheid
• braken
• buikpijn
• spierkramp
• diarree
• constipatie

De symptomen houden bij de meeste mensen ongeveer een week aan, doch bij sommigen wat langer. Afhankelijk van de gezondheidstoestand van deze mensen. Het is belangrijk om veel water te blijven drinken waardoor het lichaam de losgemaakte stoffen goed af kan voeren.

bewust omgaan met voeding

Door bewust met voeding om te gaan is er veel winst te behalen. Door het gebruik van gezonde voeding, dus zonder giftige toevoegingen, is het makkelijker voor het lichaam om gezond te zijn. Niet alleen het lichaam wordt gezonder, de hele mens wordt gezonder. De hele wereld wordt gezonder.

Voor wie is ketogene voeding?

Keto voeding is voor bijna iedereen toe te passen. De keto voeding moet echter wel langzaam worden opgebouwd. Steeds een stapje verder. Het lichaam moet zich aan de nieuwe situatie aanpassen en dat kan vrij lang duren.

Voor vrouwen die zwanger zijn is het verstandig om niet met ketogene voeding te starten. Dit omdat de loskomende gifstoffen ook in de vrucht kunnen komen. Wil je wel zwanger worden en lukt het nog niet? Ketogene voeding kan het lichaam reinigen en alle organen ‘herprogrammeren’. Voor zowel de man als de vrouw. De kans is groot dat het nu wel gaat lukken.

Medicijn gebruik

Het is raadzaam voor mensen die (veel) medicijnen gebruiken om eerst te overleggen met de behandelend (natuur) arts, voordat men begint met keto voeding. Wil de arts niet meewerken? Het staat een ieder vrij om een andere arts te zoeken die wel open staat voor de ketogene voeding. Het is ook raadzaam om de keto voeding onder begeleiding, of met meerdere in het huishouden te doen. Men kan elkaar stimuleren en ondersteunen. En… luister naar het lichaam. Het lichaam geeft zelf aan wat goed is en wat niet.

Klaar voor koolhydraat arme- of ketogene voeding

In dit artikel ben je wat meer te weet gekomen over ketogene voeding. In andere artikelen in de serie ketogene voeding belichten we andere aspecten die hierop betrekking hebben. Wil je eens uitproberen of het iets voor je is, dan kan je via onderstaande links kennis maken met (voorlopig) twee methoden.

Voor ketogene voeding heeft Mitchel van Duuren, in zijn keto revolutie, een programma ontwikkelt die je in 21 dagen een basis geeft voor je keto leven. Met uitbundige energie legt hij in zijn introductie video zijn methode uit.

Misschien is dit een beetje te veel van het goede voor jou. Dan is het programma van Niels Bosman misschien wat meer in jou stijl.
De programma’s zijn vooral gericht op afvallen maar het kan geen kwaad om met koolhydraat arm of keto aan de slag te gaan ook als je niet te zwaar bent.

Probeer het en je weet het.

50 dagen programma

Misschien is dit meer voor jou!

Voor meer over ketogene voeding zijn er nog andere artikelen op de website verschenen.
Lees ook: Keto en epilepsie, keto en topsport, keto en dementie en keto en vetten